Aanleg Vijver met beekloop

[Kjee]

Hallo Allemaal,
Ik ben nieuw op dit forum, en heb geen ervaring met vijvers, maar heb een lekke vijver in de tuin die ik wil herstellen en aanpassen.
Het (pvc) folie van de vijver is lek en moet vervangen (het wordt waarschijnlijk epdm).
Ik wil gelijk met deze werkzaamheden de volgende aanpassing doen om een wat natuurlijkere situatie te creëren in de tuin ook voor amfibieën, insecten, vogels, egels etc. :
- De huidige vijver heeft de vorm van een halve cirkel. De randen zijn afgewerkt met gestapelde borderstenen. Afmeting circa 4 x 2 x 1,2 m
Hiervoor in de plaats wil ik wat geloof ik een "natuurvijver" heet met een schuin aflopende kant met beplanting.
- Door de tuin wil ik een beekje aanleggen van ongeveer 20 meter lang, 60-80 cm breed en 40 cm diep dat uitmondt in de vijver. (geen snelstromende waterval, maar een rustig stroompje)

Hierbij heb ik de volgende vragen:
- Ik wil de rand zo min mogelijk zien. Hoe kan ik die het beste afwerken. Allereerst bij het aanleggen/uitgraven: Er zijn bijvoorbeeld van die kunststof randen die je eerst in de grond zet, waar je het folie overheen vouwt. Zijn er andere/betere/goedkopere opties?
De voorkeur gaat uit naar een stevige rand die echter niet breed is.
(Liever geen rand met stenen, turfblokken, oid. De begroeiing moet zo dicht mogelijk bij de rand kunnen.)
- Wanneer het folie erin ligt: Ik heb eens iets gezien over het afwerken van de randen met vijvervilt (op het folie) en daar donker gekleurd cement overheen strijken. Dit geeft een zeer natuurlijke uitstraling, en kan ook met mos begroeien.
Is er iemand bekend met deze techniek?

 

[LennoX]

Heel leuk idee! Maar bedenk wel dat je ook zwaartekracht moet kunnen gebruiken en dat die beek loop in de zomer veel water laat verdampen. Met andere woorden; moet die beek loop echt zo lang en zo ja, hoe wil je dat natuurlijk eruit laten zien.

 

[Kjee]

@LennoX
Weet niet zeker wat je met het gebruik van de zwaartekracht bedoelt, maar een gewone vijverpomp komt in de vijver en brengt het water naar het begin van de beek. Dit is voldoende voor wat stroming is mij verteld. De beek is horizontaal. (geen waterval)
De verdamping kan gemakkelijk aangevuld met (regen) water.

 

[Lysia]

Even een paar punten:
Door een pomp kun je inderdaad zorgen voor een (heel licht) stromende beek. MAAR: houdt wel rekening met het natuurlijk verval in je tuin. Anders krijg je aan het begin of juist aan het eind van je beek een stuk afboording te zien.
Regenwater gaat niet voldoende zijn om aan te vullen, zeker in een warme zomer met weinig regenval red je het daar niet mee. Als je vaak en veel regenwater als aanvulling hebt, heb je heel zacht water en vrij grote kans op draadalg. Zorg dat je op een paar strategische plaatsen (waar veel water voorbij komt (bijvoorbeeld de pompput) oestergrit gebruikt. Dat zorgt voor harder water, waar draadalg geen of minder kans heeft.
Die kunststoflatten die je bedoelt, heten ecolatten. Als je zorgt dat het water niet meer dan 1 of 2 cm lager staat, dan de rand, is dit prima geschikt voor een zo goed als zo goed als onzichtbare rand. Zorg wel dat je de paaltjes laag genoeg zet ten opzichte van de rand. Erg prettig materiaal om mee te werken, voor rechte gedeelten zijn er iets dikkere recht ecolatten, voor gekromde gedeelten kun je het in iets dunnere rollen kopen. Je kunt het gelijk met het grasniveau zetten.
Verder is er voor schuinere gedeelte bijv begroeiingsmat. Dat is een materiaal waar planten in kunnen wortelen en waar je dus de rand van de vijver mee weg kunt werken. Verder is er ook steenfolie die je kunt gebruiken als afwerking met fijn grint geschikt is.
Je kunt overwegen op de bodem van de beek gewassen lavasplit te doen. Daar wortelen planten prima in, en is meteen een zeer goed filter.
PVC en EPDM folie kun je niet op (of erg moeilijk) op elkaar plakken. Als je dus geen mogelijkheid hebt om een waterdichte overgangszone te maken, moet je daar nog een keer goed over nadenken.
40 cm diep is net wel of net niet vorstvrij, ik zou er voor de zekerheid nog 10 -20 cm bij doen.
Hoe zorg je dat de kringloop rond komt? Ik heb in mijn circulerende natuurvijver een stuk waarbij het water via skimmers naar de pompzone gaat en vervolgens vanuit daar weer de beek in.
Zeker in de zomer kan de temperatuur in je vijver (en beek) behoorlijk oplopen en als je dan vissen in je vijver hebt, gaan die een zuurstoftekort krijgen. Zorg ervoor dat je vlak voordat het water in de vijver komt een watervalletje of stroomversnellinkje hebt, of een fonteintje dat extra zuurstof toevoegt.
De schuine kanten zou ik zorgen dat je dat juist in terrassen doet. Op een schuine kant is het erg ingewikkeld om te zorgen dat er planten kunnen groeien, als je daarvoor in de plaats een 'terrasrand' maakt, kun je direct tegen de afboording planten zetten, die de rand ook meteen verbergen.
Als je grond hebt die niet zo makkelijk afwatert, zou ik voor een overloopzone zorgen. Ik wil daar wel aan meedenken, maar waar je die het beste maakt, is nogal afhankelijk van de omstandigheden.
Ik zie dat je van plan bent om met stapstenen te werken. Zeker als je met folie werkt, maak je het jezelf een stuk makkelijker om op die plaats je beek wat te versmallen in plaats van een stapsteen. te willen aanbrengen. Bovendien krijg je door versmallingen natuurlijke stroomversnellingen en dat kan wel mooi werken. Je kunt je beek in het begin smaller maken (of dezelfde breedte, maar door oeverzones met planten de waterstroom smaller te maken), de stroomsnelheid in het begin verhogen, waarna het water naar de vijver toe steeds rustiger stroomt. Dat oogt natuurlijk(er).

Als je suggesties voor planten wilt, of dat ik mee denk over welke pompen en hun vermogen, roep je maar. Of nog andere vragen of als je iets niet duidelijk is.

Nu heb ik wel ff genoeg suggesties gedaan. Ik hoor het wel en veel succes!

 

[Kjee]

Dank voor de uitgebreide reactie en tips! @Lysia
Wat extra toelichting op mijn plannen:
De vijver zal ook gebruikt worden om overtollig regenwater op te vangen, dus de waterstand zal zeker variëren. Maar de oever wordt in de hele tuin waterpas.
Inderdaad doelde ik op de producten van Ecolat (of concurrenten). Maar ik ben dus juist op zoek naar alternatieven. Mede omdat de waterstand dus gemakkelijk 10 cm zal schommelen.
De bestaande vijver blijft even diep (1,2 m) ivm bevriezing. De aansluitende beek wordt ondiep (0,4 m. Dieper is helaas door ondergrondse obstakels niet mogelijk. Door de klimaatverandering en zwakke stroming zal de bevriezing van de beek meevallen, maar sowieso blijft het diepe deel van de vijver ijsvrij voor de overwintering van dieren. Overigens komen er slechts enkele - bij voorkeur inheemse - vissen in.
In de vijver zijn nu rondom terrassen. Met het schuine deel bedoel ik dat aan 2 van de 4 zijden het 1e terras (ca 30 cm) zal overgaan in een moeraszone. De rest blijft.
Nu ligt er pvc folie, maar dit is na 20 jaar lek geraakt. Als dit wordt vervangen (door pvc of epdm) wordt de beek in hetzelfde materiaal uitgevoerd als de vijver.
Wat betreft de pomp: Mij is minimaal 5000l/u geadviseerd. Deze zuigt het water op in het vijver gedeelte, en brengt het met een lange slang naar het begin van de beek. Het watertransport is natuurlijk best ver, maar gaat vrijwel niet omhoog. Daar zijn ook wat ondiepe delen voor vogels en kleine stroomversnellinkjes voor extra zuurstof.
De versmallingen die je noemt zijn moeilijk te zien op m'n schets, maar precies zoals je het beschrijft was ik het van plan! De stapsteen is vooral een leuke decoratieve attractie.
Oestergrit ken ik niet, dat lijkt een interessante toevoeging, ivm het regenwater. Op internet kan ik het nu alleen vinden als vogelvoer (??)

 

[jessicapilon]

Mooie plannen en welkom.

 

[Kjee]

Merci

 

[Lysia]

Het is wat zoeken, maar oestergrit word ook als verharding gebruikt. En dan gaat het om meer rendabele hoeveelheden.
Komt er gras naast de beek/ vijverrand? In dat geval is die begroeiingsmat dan misschien wel een idee. Het gras krijgt dan de mogelijkheid om over de rand heen te groeien, en gras dat eens een tijdje onderwater staat is niet meteen dood. het is in het begin niet mooi, maar op termijn zie je dan weinig tot niets meer van de folie.
Verder heb je het allemaal behoorlijk goed doordacht.

 

[Kjee]

Ik zal nog wat verder zoeken naar het oestergrit. Doe je dat dan in een plantenmandje of zo op de bodem?

Er komt geen gras in de tuin. Zo veel mogelijk aansluitende begroeiing. Maar misschien zijn die matten daarvoor ook geschikt.
Op internet vond ik dit plaatje, dat vind ik een goed voorbeeld:

 

[Lysia]

Die begroeiingsmatten zijn daar prima voor, je kunt er ook alle andere planten in laten groeien die geen bezwaar tegen natte voeten hebben, de meeste oever- moerasplanten dus. Beekpunge (veronica beccabunga) lijkt me bijzonder geschikt voor jouw doeleinden: dat groeit boven en in het water en is bodembedekkend.

Oestergrit wordt ook wel schelpengrit of gewassen schelpen genoemd, en dan voor bodembedekking, tuin dat soort termen, daar moet je wel wat verder mee komen.
Ik denk aan ongeveer 5 (of iets minder) m3 voor mijn waterpartij, dan zit jij op ongeveer 50 kilo voor jouw beekbedding. En blijkt het te weinig te zijn, kun je altijd nog aanvullen. Ik zou het los in de beek doen, op een plaats (of meerder plaatsen) waar de stroomsnelheid relatief hoog is. Bijvoorbeeld bij het begin van de beek waar de pomp het water uitspuugt. De bedoeling is dat het water de kalk opneemt en dat zo het zachte regenwater wat harder wordt.

 

[Kjee]

Heb de schelpen gevonden. Dat lijkt een reuze eenvoudige toevoeging.
Die Beekpunge vind ik top. Doet me een beetje denken aan een vergeet-me-nietje.
Ik zal er zeker een paar proberen!