[size]Mycobacterium marinum
[/size]
Inleiding
Ik ben iets langer dan een jaar geleden begonnen aan een nieuw aquarium. Helaas liep dit project niet zoals gewenst: na een paar maanden werden de vissen ziek. Eerst witte stip, daarna neonziekte en andere onbekende doodsoorzaken. Wanneer de ene ziekte weg was, kwam de volgende opzetten. Tijdens het onderhoud van mijn bak schaafde ik mijn middelvinger langs de rand van de bovenklep. Er zat een klein krasje in mijn huid (niet eens een echte snede) dat ging ontsteken. Na een aantal weken ben ik naar de dokter gegaan omdat het niet genas en het bleek om Mycobacterium marinum te gaan: vistuberculose. Na een zeer heftige behandeling en het verlies van veel vissen zijn mijn bak en ik genezen. Ik had moeite met het vinden van goede informatie over deze ziekte en wist niet hoe ik verder moest met het aquarium. Ik heb voor jullie informatie van internet en mijn eigen ervaring opgeschreven met de hoop dat deze ziekte duidelijker wordt.
Ik ben zelf geen onderzoeker of dokter, dus ik weet niet zeker of alles wat ik zeg helemaal waar is. Laat het daarom vooral weten als je het niet eens bent met de volgende tekst!
De ziekte
Naam: Mycobacterium marinum (zwemmers/aquariumgranuloom, vistuberculose)
Mycobacterium marinum is een non-tuberculeuze bacterie die voorkomt bij vissoorten uit koud of warm, zoet of zout water. De bacterie lijkt enigszins op de gevreesde Mycobacterium tuberculosis, maar heeft andere effecten op het lichaam van de mens. Mensen die veel in contact komen met water hebben een verhoogd risico op deze ziekte. Denk hierbij niet alleen aan aquariumhouders, maar ook zwemmers, diepzeeduikers, trainers van zeedieren en andere vormen van wateractiviteiten. De bacterie groeit het best bij een temperatuur van 30-32 graden Celsius en groeit (vrijwel) niet bij een temperatuur boven 37.
Zeer veel vissen dragen M. marinum met zich mee. Dit is vergelijkbaar met de menselijke vorm van Tuberculose die bij 1 op de 3 mensen voorkomt. Ga er dus niet vanuit dat de ziekte niet in jouw bak voorkomt omdat je vissen gezond zijn: de kans is groot dat ook jouw vissen de bacterie bij zich hebben. Gelukkig hoeven we ons niet meteen zorgen te maken want de bacterie is vrij zwak en kan alleen ziekte verwekken wanneer de gastheer een verzwakt immuunsysteem heeft.
Bij vissen
"Warmwatervissen met chronische vissen-TBC kunnen de volgende verschijnselen vertonen: ze verliezen schubben, worden bleek of juist erg donker, gaan in een hoek van het aquarium hangen, gaan snel met de kieuwdeksels op en neer, zijn lusteloos en willen niet meer eten, krijgen uitpuilende ogen en een doffe huid, wondjes en vinrot. In de lever, milt en nieren en om de darmen heen kunnen allerlei grijswitte bacteriehaardjes ontstaan. Die gaan verkazen (zgn. granulomen). Er ontstaan daardoor verstoppingen en de lichaamsfuncties worden minder. Bij koudwatervissen, o.a. salmoniden kan de ziekte lang uitwendig onzichtbaar blijven, of zich manifesteren door een vertraagde groei van de vis, afwezigheid van secundaire seksuele geslachtskenmerken en afwijkende kleur van de vis, meestal lichter." (O. Haenen)
Vooral onder mijn neontetra's zijn slachtoffers gevallen (13 van de 15) maar ook enkele andere vissen zijn er waarschijnlijk aan overleden. Ik heb de volgende symptomen waargenomen: in een hoek hangen, lusteloos, wondjes en vervormingen van de wervelkolom. In mijn geval uitte de ziekte zich meer in secundaire infecties (of juist als secundaire infectie?) zoals witte stip en neonziekte.
Bij mensen
Mensen lopen de ziekte maar zelden op. De kans op een menselijke infectie wordt geschat op 0,27 per 100.000 per jaar (of 0,00027%). Zelfs de kans op een dodelijk auto-ongeluk is groter (0,0167%). De kans op een dodelijk ongeluk is dus 62 keer zo groot als de kans dat je M. marinum oploopt. Doordat de ziekte zelden herkend wordt en dus ongeregistreerd blijft, ligt de werkelijke kans waarschijnlijk hoger. Voor mensen die met aquaria en andere wateractiviteiten bezig zijn is de kans uiteraard een stuk hoger, maar het is lastig hier een schatting van te maken. (A. Lawler, 2006)
Omdat de bacterie op een lagere temperatuur dan die van ons lichaam groeit, bevindt een infectie zich meestal in de huid op de handen en armen. Zo nu en dan komt het voor op andere ledematen en bij een gebrek aan behandeling kan het doordringen tot diepere structuren.
Symptomen zijn: een ontstoken wond die niet geneest, gevolgd door een enkele granuloom of meerdere granulomen die zich verspreiden langs de lymfevaten. Zelden veroorzaakt de ziekte symptomen die lijken op artritis met gezwollen gewrichten. De ziekte verplaatst zich niet door het gehele lichaam en is dus ook niet aan te tonen in het bloed (het kapselt zich in: granulomen). Ook veroorzaakt de ziekte niet de symptomen die optreden bij de meeste infecties zoals koorts.
Preventie
Houd er altijd rekening mee dat M. marinum waarschijnlijk ook in jouw aquarium zit. Wanneer jij en jouw vissen in goede gezondheid verkeren, is er niet veel reden tot zorgen. Ik raad echter ten zeerste aan om handschoenen (die de hele arm bedekken) te dragen in de volgende situaties:
Je immuunsysteem is verzwakt door bijv. ziekte, stress of vermoeidheid.
Je hebt wondjes aan je handen (zelfs kleine en ondiepe wondjes kunnen worden ge�nfecteerd).
Je hebt zieke, verzwakte, gestreste of nieuw toegevoegde vissen.
Het is mogelijk om levende en overleden vissen te laten onderzoeken waarbij een bacteriekweek wordt opgezet, maar dit is vrij prijzig. (dit kan o.a. bij het CVI, Wageningen).
Wat te doen?
Wanneer je vissen ziek zijn van M. marinum:
DRAAG HANDSCHOENEN!
Euthanaseer alle vissen waarvan je zeker weet dat ze ziek zijn (deze zijn niet te redden) en plaats twijfelgevallen in quarantaine.
Voeg geen nieuwe vissen toe totdat je 100% zeker bent dat de ziekte weg is.
Probeer omstandigheden te cre�ren waarbij de vissen zo min mogelijk stress hebben. Denk hierbij aan waterwaarden, populatiedichtheid, schuilplaatsen, etc.
Versterk het immuunsysteem van de nog gezonde vissen door veel en vari�rend te voeren.
Het was in mijn geval niet nodig om alle dieren te euthanaseren en opnieuw te beginnen: uiteindelijk is de ziekte vanzelf verdwenen door goede verzorging van de overgebleven vissen en verlaging van stress.
Wanneer je denkt/zeker weet zelf ge�nfecteerd te zijn:
Ga naar de huisarts en vermeld dat je een aquarium (met zieke vissen) hebt. Geef aan dat je vermoedt Mycobacterium marinum (of aquariumgranuloom) te hebben. Veel artsen zijn niet bekend met deze ziekte waardoor het laat (soms pas na maanden) geconstateerd wordt. Bij mij duurde het enkele maanden en ik was er nog vrij vroeg bij. Ik werd naar een internist doorverwezen die niet geloofde dat het aquariumgranuloom was omdat deze ziekte zeldzaam is. Ook konden ze de bacterie niet in bloedonderzoek aantonen. Wijs daarom op het feit dat de bacterie zich niet via het bloed verspreidt en dat je zieke vissen hebt. Zorg dat je serieus wordt genomen, want hoe langer de constatering wordt uitgesteld, hoe vervelender de behandeling wordt (ernstige gevallen vragen chirurgische ingreep en ledematen kunnen beschadigen).
Uiteindelijk ben ik doorverwezen naar een dermatoloog en er zijn twee biopten uit de granulomen in mijn arm genomen. Hierin was M. marinum inderdaad aangetroffen.
Ik heb een antibioticakuur van doxycycline gekregen die ruim 6 maanden heeft geduurd. De bacterie groeit zeer langzaam en kan al maanden aanwezig zijn voordat je symptomen krijgt, vandaar dat ik, na het verdwijnen van de symptomen, twee maanden langer moest doorgaan met de kuur. Er is nooit met zekerheid te zeggen dat de bacterie helemaal weg is.
Samenvatting
M. marinum bevindt zich in bijna ieder aquarium en daarom moet je altijd voorzichtig te werk gaan. De ziekte is dodelijk voor vissen en veroorzaakt huidinfecties bij mensen. De behandeling kan maanden duren. Zieke vissen moeten worden ge�uthanaseerd, maar gezonde vissen kunnen bij goede maatregelen worden gespaard. Het is niet nodig om het aquarium opnieuw te beginnen. Om besmetting te voorkomen is het raadzaam om handschoenen te dragen bij aanraking met aquariumwater.
Foto's
Ik voeg een aantal foto's toe die ik heb gemaakt tijdens de ziekte. Ze bevatte afbeeldingen van zieke en overleden vissen en zijn niet allemaal prettig om te zien.
Zieke vissen (let op witte vlekken)
[/img]
Overleden vis
[/img]
Mijn arm na de twee biopten met een beginnend granuloom (paarse vlek) in het midden
[/img]
Ramirezi met witte stip en vreemde plekken vlak voor overlijden
[/img]
Artikelen en extra informatie
A. Lawler, A Few Comments on Mycobacterium marinum
http://www.aquarticles.com/articles/man ... losis.html
Provet Healthcare information, Mycobacterium marinum
http://www.provet.co.uk/health/diseases ... inum.htm#a
A. Aubry, O. Chosidow, E. Caumes, J. Robert, E.Cambau, Sixty-three Cases of Mycobacterium marinum Infection
http://archinte.jamanetwork.com/article ... eid=754060
O. Haenen, Vistuberculose
http://www.koidream.nl/Ziektvistuberculose.htm
[/size]
Inleiding
Ik ben iets langer dan een jaar geleden begonnen aan een nieuw aquarium. Helaas liep dit project niet zoals gewenst: na een paar maanden werden de vissen ziek. Eerst witte stip, daarna neonziekte en andere onbekende doodsoorzaken. Wanneer de ene ziekte weg was, kwam de volgende opzetten. Tijdens het onderhoud van mijn bak schaafde ik mijn middelvinger langs de rand van de bovenklep. Er zat een klein krasje in mijn huid (niet eens een echte snede) dat ging ontsteken. Na een aantal weken ben ik naar de dokter gegaan omdat het niet genas en het bleek om Mycobacterium marinum te gaan: vistuberculose. Na een zeer heftige behandeling en het verlies van veel vissen zijn mijn bak en ik genezen. Ik had moeite met het vinden van goede informatie over deze ziekte en wist niet hoe ik verder moest met het aquarium. Ik heb voor jullie informatie van internet en mijn eigen ervaring opgeschreven met de hoop dat deze ziekte duidelijker wordt.
Ik ben zelf geen onderzoeker of dokter, dus ik weet niet zeker of alles wat ik zeg helemaal waar is. Laat het daarom vooral weten als je het niet eens bent met de volgende tekst!
De ziekte
Naam: Mycobacterium marinum (zwemmers/aquariumgranuloom, vistuberculose)
Mycobacterium marinum is een non-tuberculeuze bacterie die voorkomt bij vissoorten uit koud of warm, zoet of zout water. De bacterie lijkt enigszins op de gevreesde Mycobacterium tuberculosis, maar heeft andere effecten op het lichaam van de mens. Mensen die veel in contact komen met water hebben een verhoogd risico op deze ziekte. Denk hierbij niet alleen aan aquariumhouders, maar ook zwemmers, diepzeeduikers, trainers van zeedieren en andere vormen van wateractiviteiten. De bacterie groeit het best bij een temperatuur van 30-32 graden Celsius en groeit (vrijwel) niet bij een temperatuur boven 37.
Zeer veel vissen dragen M. marinum met zich mee. Dit is vergelijkbaar met de menselijke vorm van Tuberculose die bij 1 op de 3 mensen voorkomt. Ga er dus niet vanuit dat de ziekte niet in jouw bak voorkomt omdat je vissen gezond zijn: de kans is groot dat ook jouw vissen de bacterie bij zich hebben. Gelukkig hoeven we ons niet meteen zorgen te maken want de bacterie is vrij zwak en kan alleen ziekte verwekken wanneer de gastheer een verzwakt immuunsysteem heeft.
Bij vissen
"Warmwatervissen met chronische vissen-TBC kunnen de volgende verschijnselen vertonen: ze verliezen schubben, worden bleek of juist erg donker, gaan in een hoek van het aquarium hangen, gaan snel met de kieuwdeksels op en neer, zijn lusteloos en willen niet meer eten, krijgen uitpuilende ogen en een doffe huid, wondjes en vinrot. In de lever, milt en nieren en om de darmen heen kunnen allerlei grijswitte bacteriehaardjes ontstaan. Die gaan verkazen (zgn. granulomen). Er ontstaan daardoor verstoppingen en de lichaamsfuncties worden minder. Bij koudwatervissen, o.a. salmoniden kan de ziekte lang uitwendig onzichtbaar blijven, of zich manifesteren door een vertraagde groei van de vis, afwezigheid van secundaire seksuele geslachtskenmerken en afwijkende kleur van de vis, meestal lichter." (O. Haenen)
Vooral onder mijn neontetra's zijn slachtoffers gevallen (13 van de 15) maar ook enkele andere vissen zijn er waarschijnlijk aan overleden. Ik heb de volgende symptomen waargenomen: in een hoek hangen, lusteloos, wondjes en vervormingen van de wervelkolom. In mijn geval uitte de ziekte zich meer in secundaire infecties (of juist als secundaire infectie?) zoals witte stip en neonziekte.
Bij mensen
Mensen lopen de ziekte maar zelden op. De kans op een menselijke infectie wordt geschat op 0,27 per 100.000 per jaar (of 0,00027%). Zelfs de kans op een dodelijk auto-ongeluk is groter (0,0167%). De kans op een dodelijk ongeluk is dus 62 keer zo groot als de kans dat je M. marinum oploopt. Doordat de ziekte zelden herkend wordt en dus ongeregistreerd blijft, ligt de werkelijke kans waarschijnlijk hoger. Voor mensen die met aquaria en andere wateractiviteiten bezig zijn is de kans uiteraard een stuk hoger, maar het is lastig hier een schatting van te maken. (A. Lawler, 2006)
Omdat de bacterie op een lagere temperatuur dan die van ons lichaam groeit, bevindt een infectie zich meestal in de huid op de handen en armen. Zo nu en dan komt het voor op andere ledematen en bij een gebrek aan behandeling kan het doordringen tot diepere structuren.
Symptomen zijn: een ontstoken wond die niet geneest, gevolgd door een enkele granuloom of meerdere granulomen die zich verspreiden langs de lymfevaten. Zelden veroorzaakt de ziekte symptomen die lijken op artritis met gezwollen gewrichten. De ziekte verplaatst zich niet door het gehele lichaam en is dus ook niet aan te tonen in het bloed (het kapselt zich in: granulomen). Ook veroorzaakt de ziekte niet de symptomen die optreden bij de meeste infecties zoals koorts.
Preventie
Houd er altijd rekening mee dat M. marinum waarschijnlijk ook in jouw aquarium zit. Wanneer jij en jouw vissen in goede gezondheid verkeren, is er niet veel reden tot zorgen. Ik raad echter ten zeerste aan om handschoenen (die de hele arm bedekken) te dragen in de volgende situaties:
Je immuunsysteem is verzwakt door bijv. ziekte, stress of vermoeidheid.
Je hebt wondjes aan je handen (zelfs kleine en ondiepe wondjes kunnen worden ge�nfecteerd).
Je hebt zieke, verzwakte, gestreste of nieuw toegevoegde vissen.
Het is mogelijk om levende en overleden vissen te laten onderzoeken waarbij een bacteriekweek wordt opgezet, maar dit is vrij prijzig. (dit kan o.a. bij het CVI, Wageningen).
Wat te doen?
Wanneer je vissen ziek zijn van M. marinum:
DRAAG HANDSCHOENEN!
Euthanaseer alle vissen waarvan je zeker weet dat ze ziek zijn (deze zijn niet te redden) en plaats twijfelgevallen in quarantaine.
Voeg geen nieuwe vissen toe totdat je 100% zeker bent dat de ziekte weg is.
Probeer omstandigheden te cre�ren waarbij de vissen zo min mogelijk stress hebben. Denk hierbij aan waterwaarden, populatiedichtheid, schuilplaatsen, etc.
Versterk het immuunsysteem van de nog gezonde vissen door veel en vari�rend te voeren.
Het was in mijn geval niet nodig om alle dieren te euthanaseren en opnieuw te beginnen: uiteindelijk is de ziekte vanzelf verdwenen door goede verzorging van de overgebleven vissen en verlaging van stress.
Wanneer je denkt/zeker weet zelf ge�nfecteerd te zijn:
Ga naar de huisarts en vermeld dat je een aquarium (met zieke vissen) hebt. Geef aan dat je vermoedt Mycobacterium marinum (of aquariumgranuloom) te hebben. Veel artsen zijn niet bekend met deze ziekte waardoor het laat (soms pas na maanden) geconstateerd wordt. Bij mij duurde het enkele maanden en ik was er nog vrij vroeg bij. Ik werd naar een internist doorverwezen die niet geloofde dat het aquariumgranuloom was omdat deze ziekte zeldzaam is. Ook konden ze de bacterie niet in bloedonderzoek aantonen. Wijs daarom op het feit dat de bacterie zich niet via het bloed verspreidt en dat je zieke vissen hebt. Zorg dat je serieus wordt genomen, want hoe langer de constatering wordt uitgesteld, hoe vervelender de behandeling wordt (ernstige gevallen vragen chirurgische ingreep en ledematen kunnen beschadigen).
Uiteindelijk ben ik doorverwezen naar een dermatoloog en er zijn twee biopten uit de granulomen in mijn arm genomen. Hierin was M. marinum inderdaad aangetroffen.
Ik heb een antibioticakuur van doxycycline gekregen die ruim 6 maanden heeft geduurd. De bacterie groeit zeer langzaam en kan al maanden aanwezig zijn voordat je symptomen krijgt, vandaar dat ik, na het verdwijnen van de symptomen, twee maanden langer moest doorgaan met de kuur. Er is nooit met zekerheid te zeggen dat de bacterie helemaal weg is.
Samenvatting
M. marinum bevindt zich in bijna ieder aquarium en daarom moet je altijd voorzichtig te werk gaan. De ziekte is dodelijk voor vissen en veroorzaakt huidinfecties bij mensen. De behandeling kan maanden duren. Zieke vissen moeten worden ge�uthanaseerd, maar gezonde vissen kunnen bij goede maatregelen worden gespaard. Het is niet nodig om het aquarium opnieuw te beginnen. Om besmetting te voorkomen is het raadzaam om handschoenen te dragen bij aanraking met aquariumwater.
Foto's
Ik voeg een aantal foto's toe die ik heb gemaakt tijdens de ziekte. Ze bevatte afbeeldingen van zieke en overleden vissen en zijn niet allemaal prettig om te zien.
Zieke vissen (let op witte vlekken)
Overleden vis
Mijn arm na de twee biopten met een beginnend granuloom (paarse vlek) in het midden
Ramirezi met witte stip en vreemde plekken vlak voor overlijden
Artikelen en extra informatie
A. Lawler, A Few Comments on Mycobacterium marinum
http://www.aquarticles.com/articles/man ... losis.html
Provet Healthcare information, Mycobacterium marinum
http://www.provet.co.uk/health/diseases ... inum.htm#a
A. Aubry, O. Chosidow, E. Caumes, J. Robert, E.Cambau, Sixty-three Cases of Mycobacterium marinum Infection
http://archinte.jamanetwork.com/article ... eid=754060
O. Haenen, Vistuberculose
http://www.koidream.nl/Ziektvistuberculose.htm
Het risico is klein maar toch wordt het nog wel eens onderschat (begrijpelijk, ik was er zelf ook schuldig aan).